فرآوردههای نفتی عرضه‌شده در بازار فیزیکی بورس‌کالای ایران همچنان سودای صعود قیمت را دارند. حفظ سطوح بالای نرخ در بازار جهانی، سیگنال‌‌‌های ارزی و مثبت‌بودن انتظارات تورمی از این صعود قیمتی حمایت می‌کنند.
سیگنال نفت به بازار روغنموتور
جهش قیمتی در بازار نفت، زمینه صعود قیمت لوبکات در بازار فیزیکی بورس‌کالای ایران را فراهم کرد و به این ترتیب، ترکش‌‌‌های جنگ میان روسیه و اوکراین، دامن تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان روغنموتور در کشور را گرفت. لوبکات ماده اولیه مصرفی در تولید روغنموتور است. در حالی قیمت فروش روغنموتور توسط سازمان حمایت از تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان اعلام می‌شود که نرخ لوبکات به‌‌‌عنوان ماده اولیه آن در بازار رقابتی بورس‌کالا تعیین می‌شود. همین امر باعث می‌شود تا نوسانات قابل ملاحظه قیمتی، تولیدکنندگان این محصول را دچار چالش کند.
جهش نرخ لوبکات در سال‌جاری باعث شد تا سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان مجوز رشد ۲۵درصدی قیمت روغنموتور را در هفته‌‌‌های اخیر بدهد. این رشد نرخ اگرچه برای مصرف‌کننده رقمی قابل ملاحظه است؛ اما با توجه به افزایش هزینه تولید لاجرم بوده است. در این شرایط، اگر نفت همچنان در مسیر صعود نرخ در بازار جهانی قدم بردارد، باید منتظر استمرار روند رو به رشد قیمت لوبکات بود که این موضوع نیز گرانی بیشتر روغنموتور در بازار داخل را رقم خواهد زد.
صعود ۱۰۰ درصدی نرخ فروش
لوبکات در بازار فیزیکی بورس‌کالای ایران ظرف یک‌ماه اخیر در کانال قیمتی ۱۷هزار تومان معامله شد؛ اگرچه این رقم نسبت به رکورد نرخ ثبت‌شده برای این فرآورده نفتی که در هفته پایانی اردیبهشت امسال به ثبت رسید حدود هزار و ۵۰۰تومان به ازای هر کیلوگرم کمتر است؛ اما برای این محصول که از آن به‌‌‌عنوان ماده اولیه تولید روغنموتور یاد می‌شود، نرخ قابل‌توجهی به‌‌‌شمار می‌رود. افزایش نرخ ارز نیمایی در بازار داخل و جهش بهای HSFO (نفتکوره سولفور بالا) در بازار جهانی عامل اصلی صعود نرخ پایه عرضه لوبکات در بازار فیزیکی بورس‌کالای ایران ظرف هفته‌‌‌های اخیر بود. میانگین نرخ پایه لوبکات سبک برای عرضه در بازار فیزیکی بورس‌کالای ایران در هفته گذشته برابر ۱۷هزار و ۴۷۰تومان تعیین شد که این رقم نسبت به قیمت پایه در زمان مشابه سال قبل صعود ۱۰۰درصدی داشت.
قیمت جهانی جهت‌دهنده به بازار لوبکات
هر دو سیگنال تعیین‌‌‌کننده قیمت پایه لوبکات ظرف یک‌سال اخیر افزایش داشته‌‌‌اند، اما جهش قیمت جهانی به‌مراتب بالاتر بوده است؛ بنابراین عامل اصلی صعود بهای این فرآورده نفتی را باید در اتفاقات بازار جهانی جست‌وجو کرد. ظرف یک‌سال اخیر نرخ ارز نیمایی رشد ۲۳درصدی داشت. رشد نرخ ارز حامی افزایش قیمت پایه لوبکات متاثر از صعود قیمت‌های جهانی بود.
بازگشت تقاضا در بازار نفتکوره سولفور بالا
روز جمعه هفدهم ژوئن، نرخ فروش HSFO در بندر روتردام، به ۶۳۹دلار به ازای هر تن رسید. اگرچه این رقم با رکورد قیمتی این محصول در سال‌جاری که نهم مارس به ثبت رسید فاصله ۱۰۳دلاری دارد؛ اما قیمت قابل‌توجهی برای آن به شمار می‌رود. میانگین نرخ فروش نفتکوره سولفور بالا در بندر روتردام در سال ۲۰۱۹ و پیش از ممنوعیت استفاده از این سوخت توسط IMO (سازمان بین‌المللی دریانوردی) برابر ۴۳۳دلار به ازای هر تن بود. با ممنوعیت استفاده از نفتکوره سولفور بالا به‌‌‌عنوان سوخت کشتی در دنیا میزان تقاضا برای HSFO کاهش قابل ملاحظه‌ای داشت و این موضوع زمینه سقوط نرخ آن در سال ۲۰۲۰ را فراهم کرد. در عین حال، ممنوعیت استفاده از HSFO باعث افزایش تقاضا برای نفتکوره سولفور پایین شد و نرخ این سوخت در مسیر رشد قیمت قدم گذاشت. افزایش فاصله قیمتی میان نفتکوره سولفور بالا و نفت کوره سولفور پایین باعث شد تا برخی کشتی‌‌‌ها نسبت به نصب اسکرابر به‌‌‌عنوان تجهیزی که گوگرد را در محل از سوخت جدا می‌کند اقدام کنند. بنابراین مجددا تقاضا به بازار نفتکوره سولفور بالا بازگشت.
صعود نرخ نفت در بازارهای جهانی پس از حمله روسیه به اوکراین باعث شد تا نفتکوره سولفور پایین به‌‌‌عنوان پرتقاضاترین سوخت دریایی تا کانال هزار دلار به ازای هر تن جهش قیمتی داشته باشد. در این شرایط، فاصله قیمتی میان نفتکوره سولفور بالا و سولفور پایین به بیش از ۳۰۰دلار در هر تن رسید و این موضوع باعث شد تا تقاضا برای این محصول صعودی کم‌سابقه داشته باشد. در شرایط کنونی هر تن نفتکوره سولفور بالا در بندر روتردام با نرخ ۶۳۹دلار معامله می‌شود. اگرچه این رقم نسبت به رکود بهای آن در ماه مارس فاصله دارد، اما برای این فرآورده نفتی رقمی قابل‌توجه تلقی می‌شود. با این حال، بهای نفت در بازارهای جهانی وارد مسیر کاهش نرخ شده که این موضوع می‌‌‌تواند کاهش بهای نفتکوره سولفور بالا و نفتکوره سولفور پایین در بازار جهانی را به دنبال داشته باشد.
عقبگرد قیمتی در کمین بازار
تصمیم فدرال‌رزرو برای افزایش ۷۵/ ۰درصدی نرخ بهره در شرایطی که رشد اقتصاد جهانی کاهشی شده، از مهم‌ترین دلایل بازگشت بهای نفت به مسیر افت قیمت بود. در نهم ژوئن هر بشکه نفت‌خام آمریکا به ۱۲۲دلار به ازای هر بشکه نیز صعود قیمتی داشت؛ اما پیش‌بینی شدت‌گرفتن رکود در اقتصاد جهانی متاثر از سیاست‌‌‌های انقباضی فدرال‌رزرو و استمرار قرنطینه در چین باعث شد تا بهای نفت در روز هفدهم ژوئن تا ۱۰۹دلار به ازای هر بشکه عقب‌‌‌نشینی داشته باشد. آژانس بین‌المللی انرژی نیز روز چهارشنبه پانزدهم ژوئن نسبت به کاهش تقاضا در بازار نفت متاثر از تضعیف پیش‌بینی رشد اقتصادی در دنیا هشدار داد.
- منبع خبر : دنیای اقتصاد
