پایان سال ۲۰۲۱، تولید روزانه به ۲میلیون و ۴۰۰هزار بشکه افزایش یافت. در اوایل سال۲۰۲۲، ایالاتمتحده، ایران را به استفاده از «ناوگان سایه» برای دورزدن تحریمها و بازاریابی نفت روسیه درمیان تحریمهای علیه این کشور متهم کرد. با وجود این چالشها، تولید روزانه نفت ایران تا اواسط سال۲۰۲۲ به ۲میلیون و ۶۰۰هزار بشکه در روز افزایش و با صادرات قابلتوجه به چین، تا اواسط سال۲۰۲۳ به ۲میلیون و ۸۰۰هزار بشکه در روز رسید. تا پایان سال۲۰۲۳، تولید به ۳میلیون و ۱۰۰هزار بشکه در روز و به ۳میلیون و ۲۰۰هزار بشکه در روز در آوریل ۲۰۲۴ افزایش یافت که نشاندهنده افزایش ۶۰درصدی در دوران ریاستجمهوری رئیسی بود و بهبود قابلتوجهی را بهرغم ادامهداربودن تحریمها نشان میداد. در شرایطی که تهران با مشکلات تحریمهای آمریکا دستوپنجه نرم میکرد، دولت رئیسی توانست تولید و صادرات نفت را جان دوباره ببخشد.
دستاوردهای نفتی
شبکه خبری الجزیره قطر، در تازهترین گزارش خود بهدستاوردهای نفتی ایران در دوره ریاست جمهوری ابراهیم رئیسی اشاره کرد. الجزیره در گزارشی با عنوان «با وجود تحریمها، ابراهیم رئیسی چگونه نفت ایران را احیا کرد؟» نوشت: رئیسی، چهارم ماه اوت ۲۰۲۱ در وضعیتی سکان هدایت ایران را بهعهده گرفت که تحریمهای آمریکا شدیدا صنعت نفت این کشور را تضعیف کردهبود. ایالاتمتحده تحریمها علیه ایران را پس از رسیدن به توافق بر سر برنامه هستهای ایران در سال۲۰۱۵ لغو کردهبود، اما دونالد ترامپ، رئیسجمهوری پیشین آمریکا، از این توافق عقبنشینی و تحریمها علیه تهران را مجددا فعال کرد. در ادامه این گزارش آمده: در سال۲۰۲۱ با وجود ظرفیت کامل تولید روزانه ۳میلیون و ۸۵۰هزار بشکهای پیش از اعمال تحریمهای ایالاتمتحده، میانگین تولید شرکت ملی نفت به روزانه ۲میلیون بشکه در روز رسیده بود، اما مشکلات مربوط به نگهداری و دشواری عرضه نفت به بازارهای جهانی در سایه تحریمها مقدار تولید این کشور را در سطحی کمتر از ظرفیت واقعی نگهداشته و به این ترتیب درآمدهای مالی ایران کاهشیافت. الجزیره ادامهداد: طبق دادههای سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک)، تا ژوئیه ۲۰۲۱ یعنی پیش از اینکه رئیسی سکاندار ریاستجمهوری شود، تولید نفت ایران به ۲میلیون بشکه در روز میرسید و تا پایان همین سال میانگین تولید نفت ایران به حدود روزانه ۲میلیون و ۴۰۰هزار بشکه در روز رسید؛ اما هنوز حداقل یکمیلیون و ۴۵۰هزار بشکه با ظرفیت روزانه کامل فاصله داشت.
دورزدن تحریمها
آمریکا در اوایل سال۲۰۲۲ ایران را به دورزدن تحریمها متهم کرد و رسانههای غربی ازجمله واشنگتنپست و نیویورکتایمز درباره «ناوگان سایه» برای حملونقل نفت سخن میگفتند. طبق ادعای رسانههای یادشده غربی، ناوگان سایه مسوولیت بازاریابی نفت ایران را به عهده داشت و پس از اعمال تحریمهای غرب علیه روسیه بهدلیل جنگ اوکراین در فوریه ۲۰۲۲ ناوگان سایه کار بازاریابی نفت روسیه را هم عهدهدار شد. دادههای اوپک نشان میدهد که در نیمه نخست سال۲۰۲۲ تولید روزانه نفت ایران به ۲میلیون و ۶۰۰هزار بشکه رسید و این در شرایطی بود که آمریکا قول داده بود تولید نفت ایران را به صفر برساند. طبق گزارش بلومبرگ، با گستردهشدن دایره مشتریان نفتی ایران، تولید این کشور تا نیمه نخست سال۲۰۲۳ به حدود روزانه ۲میلیون و ۸۰۰هزار بشکه رسید. براساس گزارش بلومبرگ ایران توانست روزانه یکمیلیون بشکه نفت را به مشتریانی مانند چین تحویل دهد، بههمیندلیل، در ژوئیه۲۰۲۳ مقامهای دولت جو بایدن، رئیسجمهوری آمریکا، اعلام کردند که تحریمها علیه ایران کارساز نبوده و منتقدان دولت بایدن ازجمله تدکروز، سناتور جمهوریخواه، میگفتند که دولت بایدن نمیتواند تحریمها را درعمل علیه ایران اجرا کند و رئیسی موفق شد با استفاده از روشهایی که سبب میشود نفتخام ایران بهطور طبیعی به بازارهای آسیایی وارد شود، تاثیر تحریمهای آمریکا بر نفت ایران را به حداقل برساند.
ادامه گزارش الجزیره آمده: پارسال احسان خاندوزی، وزیر امور اقتصاد و دارایی، اعلام کردهبود که ایران به بالاترین سطح صادرات نفت خود از سال۲۰۱۸ رسیدهاست. براساس دادههای اوپک، میانگین تولید نفت ایران تا سال۲۰۲۳ به حدود روزانه ۳میلیون و ۱۰۰هزار بشکه و در آوریل گذشته به ۳میلیون و ۲۰۰هزار بشکه رسید. در پایان این گزارش تاکید شده: تولید نفت ایران در دوره ریاستجمهوری رئیسی و درحالیکه تحریمهای غرب علیه نفت ایران همچنان ادامه داشت، در بازه زمانی اوت۲۰۲۱ تا آوریل۲۰۲۴ افزایش ۶۰درصدی را تجربه کردهاست. وزیر نفت، جواد اوجی، با بیان اینکه رئیسجمهور شهید در هر بخشی از صنعت نفت از بالادست تا پاییندست، خواهان مشارکت مردمی بودند، بیان کرد: رئیسی در ماههای ابتدایی دولت، دستور جمعآوری هرچه زودتر گازهای مشعل را دادند. وزیر نفت ادامه داد: ۱۱میلیون و ۵۰۰هزار مترمکعب گازهای مشعل تا پایان سال۱۴۰۲ جمعآوری شد که بخش زیادی از آن خوراک صنایع پاییندست شد و این رقم تا پایان امسال به ۳۰میلیون مترمکعب در روز میرسد. اوجی ناترازی انرژی، بهینهسازی مصرف انرژی و توسعه میدانهای نفت و گاز بهویژه میدانهای مشترک را از دغدغههای رئیسجمهوری دانست و افزود: رئیسجمهوری شهیددر نشستهای مختلف، روند اجرای پروژهها و سرمایهگذاریها در صنعت نفت را جویا میشد و بر افزایش تولید، صادرات، اشتغالزایی و عایدات آنها برای کشور تاکید میکرد.
طرح توسعه فاز۱۱
وزیر نفت گفت: طرح توسعه فاز۱۱ پارسجنوبی که ۲۰ سال قرارداد آن دستبهدست میشد و در آن کاری انجام نشدهبود، در این دولت به سرانجام رسید. اوجی ادامه داد: رئیسجمهوری در سفرهایش به مناطق مختلف بیش از ۱۰بازدید از تاسیسات نفتی داشت، با همه متخصصان و دستاندرکاران نشست برگزار و گفتوگو میکرد و از وزارت نفت خواسته بود اجازه مهاجرت نخبگان را ندهد که به این منظور بیش از ۹۰۰نیروی متخصص و فارغالتحصیل دانشگاه صنعت نفت جذب شدند. وزیر نفت تصریح کرد: بخشاعظم جهش صادرات نفت ایران بهدلیل سفرهای خارجی رئیسجمهوری شهیدرخداد که زمینه لازم را با ارائه توانمندیها و ظرفیتهای ایران آماده و اعتماد لازم را ایجاد میکردند. اوجی تاکید کرد: با وجود اینکه تحریمهای نفتی تشدید شدهبود، با حمایت خادم ملت ایران در زمینه صادرات جهشی ۲.۵برابری را تجربه کردیم، در زمینه استفاده از سرمایه خارجی هم بالاترین دستگاه دولتی در جذب سرمایهگذار خارجی بودیم. وی بیان کرد: یکی از مواردی که رئیسجمهوری تاکید میکردند، موضوع جلوگیری از خامفروشی بود و به لطف خدا در این زمینه اتفاقهای خوبی رقم خورد؛ ساخت پتروپالایشگاهها را آغاز کردیم و استفاده از توان و سرمایه هلدینگها، بانکها و مشارکت مردمی در پروژهها شکلگرفت. وی بیان کرد: کارهای زیادی را در دوره سهساله دولت سیزدهم در صنایع نفت و گاز به سرانجام رساندیم. طرحهای بزرگی را در این صنعت در حال اجرا داریم؛ تا پایان سال۱۴۰۲ حدود ۱۳۲ طرح نیمهتمام به ارزش ۲۸میلیارد و ۵۰۰میلیون دلار را تکمیل و همزمان عملیات اجرایی ۵۰ طرح به ارزش ۴۷میلیارد و ۵۰۰میلیون دلار را آغاز کردیم که حاصل آن افزایش تولید نفت، گاز، فرآوردههای نفتی و پتروشیمی و صدور خدمات فنی-مهندسی بودهاست. در سال۱۴۰۳، ۷۹ طرح به ارزش ۱۶میلیارد دلار تکمیل و عملیات اجرایی ۵۰ طرح به ارزش ۲۵میلیارد دلار آغاز خواهد شد.
- منبع خبر : دنیای اقتصاد