علی مویدی خرم آبادی رئیس ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا در برنامه نگاه یک به سوالات زیر در خصوص اقدامات صورت گرفته برای مقابله با قاچاق پاسخ داد:
اقدامات مقابله با قاچاق کالا در کشور در چه مرحله ای است؟
مویدی خرم آبادی: متاسفانه بخشی از تجارت کشور به طور رسمی انجام نمی‌گیرد و به صورت قاچاق است. البته در حوزه مبارزه با قاچاق مسئولان نظام نظارت و اقداماتی خوبی داشته اند در راس آنها مقام معظم رهبری هم اشاره خوبی به ضرورت مقابله با قاچاق کالا و ارز داشته اند به طوری که به امر ایشان مقابله با قاچاق باید از طریق فناوری و تکنولوژی به روز انجام شود.
طبق ابلاغیه اخیر رئیس جمهور، همه دستگاه‌های مرتبط با قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز موظف شده اند در مدت مقرر اقدامات و تمهیدات لازم را اجرا کنند و مردم را در جریان اقدامات انجام شده قرار دهند.
آمار قاچاق کالا و ارز چگونه است؟
مویدی خرم آبادی: در سال ۹۱ تا ۹۲ یک سوم تجارت از طریق قاچاق صورت می‌گرفت که معادل ۲۵ میلیارد دلار بود، ولی با بسترسازی هایی که صورت گرفت و سیاست‌های ابلاغی سه قوه این عدد به نصف رسیده ، قاچاق ورودی به شدت کاهش یافته است ولی قاچاق خروجی کالا اکنون نسبت به سال ۹۷ افزایش یافته است به دلیل اینکه قیمت های کالا در کشور متناسب با کشورهای منطقه نیست و ارزان تر است.
با اقدامات انجام گرفته در حوزه مقابله با قاچاق امروز ما به یک بلوغ رسیده ایم تا از انحرافات تجارت جلوگیری شود.
آمار رسمی قاچاق در سال ۹۸ حدود ۱۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار بوده است، رجیستری یکی از موارد موفق مبارزه با قاچاق کالا بود که این موضوع در سیگار هم عملیاتی شد. همچنین میزان قاچاق پوشاک از ۲.۵ میلیارد دلار به ۶۰۰ میلیون دلار رسیده است.
چرا آنچنان که باید و شاید نمی توان در این حوزه موفق باشیم مشکل کجاست؟
مویدی خرم آبادی: پدیده قاچاق محصول قوانینی است که به روز نیستند خوشبختانه قانونی در حوزه مقابله با قاچاق وضع شد که از سال ۹۴ بین مجلس و شورای نگهبان در حال بررسی بود اما همین قانون هم از فردا نیاز به اصلاح خواهد داشت.
نقش ۲۶ دستگاه برای همکاری با مقابله قاچاق کالا چیست و چه همکاری هایی تا کنون داشته اند؟
مویدی خرم آبادی: من در سال ۹۷ رئیس این سازمان شدم، دغدغه‌ای که برای قاچاق در آن زمان داشتم امروز ندارم چرا که امروز یک انسجام و وحدت نظر در این مسیر اتفاق افتاده است، همفکری و درک متقابل میان سران قوه به خوبی بوده است.
مشکل ما این است که متاسفانه فرهنگ سازی بدرستی انجام نشده است. ما باید فرهنگ این را در مردم ایجاد کنیم که میل به ورود به کالای خارجی نداشته باشند تا از این طریق جلوگیری از خروج ارز داشته باشیم.
یک سوم کالاهای قاچاق کشف می شوند
وضعیت قاچاق در کشور چیست و سرنوشت کالاهای کشف شده چه می شود؟
مویدی خرم آبادی: تقریبا یک سوم قاچاق انجام گرفته در کشور کشف می شود و طبق قانون در اختیار سازمان جمع آوری اموال تملیکی قرار می گیرد و در آنجا طبق مقررات تعیین تکلیف می شود.اما ظرفیت این سازمان تا کنون مناسب نبوده که امروز خوشبختانه ساختار آن متحول شده است و اموال زود تعیین تکلیف و به سرمایه عمومی مردم تبدیل می شوند.
بر اساس برآورد سالانه میزان قاچاق در سال ۹۹ در حدود ۱۲.۵ میلیارد دلار بوده که این رقم در سال‌های قبل از آن ۲۵ میلیارد دلار بوده است.
یکی از ویژگی‌های دولت سیزدهم شفافیت است که برای مبارزه با قاچاق لازم است در گذشته منشور مبارزه با قاچاق هم تبیین شده و در این فرمان هم نکات مهمی وجود دارد.
ما یک کمیته رسوب گذاری هم در این خصوص فعال کردیم به طوری که در این کمیته اطلاعات جمع آوری و کالاهای اموال تملیکی تعیین تکلیف می‌شود بخشی از کالاها به فروش می رسد بخشی امحا می شود. که در این بین ۱۵۰ پرونده اموال تملیکی مانده که باید به سرعت تعیین تکلیف شود.
با بهبود ساختار‌ها و تعامل موثر با دستگاه‌های مرتبط، روند تعیین تکلیف اموال در سازمان جمع آوری و فروش اموال تملیکی سرعت گرفته، به طوری که تعداد پرونده‌های تعیین تکلیف شده طی دوره مذکور نسبت به مدت مشابه سال گذشته به شدت افزایش داشته است.
خودروهای لوکس قاچاق به زودی امحا می شوند
چه اقدام جدی برای انهدام کالاهای لوکس انجام شده است؟
مویدی خرم آبادی: کالاهایی که ما کشف می‌کنیم در حوزه بهداشتی، خوراکی و یا لوازم خانگی است، درحوزه کالاهای مربوط به وزارت بهداشت همچون دارو همه کالاهای کشف شده منهدم می شود.
ما در کالاهای لوکس فقط خودرو داریم که در حوزه وزارت صمت است. ریاست جمهوری هم دستور دادند تا فرمایش رهبری در خصوص کالاهای لوکس تبیین شود تا در آینده نزدیک اقدام به انهدام آن شود.در حوزه پوشاک و مشروبات کشفیات ما معدوم خواهد شد.
برخی خودروهای قاچاق کشورهای غربی کشف شده که در آینده نزدیک طی مراسمی شاهد امحای این خودروها خواهیم بود.
خوشبختانه با همکاری وزارت صمت تولید داخل به شدت افزایش یافته به طوری که در برندهای پوشاک و لوازم خانگی با کشورهای دیگر در حال رقابت است.
برخی از کالاها در انبارها حق فروش یا ورد به داخل کشور را ندارند در این خصوص برنامه ایی دارید؟
مویدی خرم آبادی: کالای مشکوفه قاچاق امکان صادرات ندارد و این کالاها امحا می شود و برخی از کالاهایی هم بودند که منتظر فروش به کشورهای دیگر بودیم که به فروش نرفت و قرار است معدوم شود.
نقش سامانه های جامع تجارت در مقابله با قاچاق کالا و ارز چگونه ارزیابی می کنید؟
مویدی خرم آبادی: در بخش سامانه ها انقلابی رخ خواهد داده است، بین سامانه جامع تجارت و سامانه های وزارت اقتصاد و گمرک یک فاصله وجود داشت که آن فاصله هم به حداقل رسیده است.
ما در گذشته فاقد سامانه جامع بودیم، لذا سامانه‌های متعددی به صورت جزیره‌ای در دستگاه‌های مختلف وجود داشت و در آن ثبت سفارش‌ها صورت می‌گرفت. به این نتیجه رسیدیم که نباید به صورت جزیره‌ای عمل کنیم و با لینک کردن می‌توانیم به نتیجه خوبی برسیم، اگر سامانه جامع تجارت به صورت کامل فعال شود انقلابی در تجارت ما رخ خواهد داد.
یکی از کالاهای هدف ما در بحث مبارزه با قاچاق، سوخت است. سوخت در کشور یارانه ای عرضه می شود، در سال‌های گذشته به‌ویژه در دولت یازدهم و دوازدهم شاهد اتفاق بزرگی در این حوزه بودیم. در این سال‌ها سامانه‌های مختلفی برای رصد سوخت از نقطه تولید، زنجیره حرکت تا مصرف و طی کردن یک مسیر امن تعریف شد و با طراحی سامانه درخواست فرآورده‌های نفتی (صدف) توانستیم در دیسپچینگ نیروگاه‌ها حدود ۱۰ میلیارد لیتر صرفه‌جویی کنیم.
۱۴میلیارد لیتر صرفه جویی سوخت با راه اندازی سامانه‌های کنترل قاچاق در دوسال گذشته در کشور بوده که تا ۱۵ میلیارد لیتر هم قابل ارتقا است. معتقدیم قاچاق محصول بی‌نظمی، بی‌انضباطی، قوانین و مقررات بی‌کیفیت و غیرقابل اقدام و فضاهای دارای ابهام، بدون شفافیت و روشن نبودن فرآیندهاست.
سامانه ردیابی، رهگیری و کنترل اصالت دارو چیست؟
مویدی خرم آبادی: ما نیازمند یک جهاد برای تولید دارو هستیم امروز با یک سیستم شناسایی، قاچاق دارو به آسانی ردیابی می شود. سامانه ردیابی، رهگیری و کنترل اصالت دارو از سال ۹۲ و پس از بحران ارزی و کمبود دارویی و اختلاف آماری یک میلیارد دلاری بین وزارت بهداشت، بانک مرکزی و گمرک پیرامون ارز تخصیصی به دارو عملیاتی شد.
ما بعد از ریجستری گوشی همراه، سیگار را هم در این طرح ریجستری اضافه کرده ایم، ۹۰ درصد و به عبارتی ۶۰میلیارد نخ سیگار در داخل تولید می‌شود. طبق قانون از هر نخ سیگار ارزش افزوده اخذ می‌شود، بنابراین نباید عوارض را به قیمت سیگار اضافه کنیم.
در کشور ترکیه و کردستان عراق سیگارهایی با نرخ پایین و غیر بهداشتی تولید می‌کنند، با افزایش نرخ سیگار داخلی موجب می‌شویم که سیگار ارزان به کشور قاچاق شود.
فعالسازی بازارچه‌های مرزی برای توسعه تجارت در استان‌های مرزی
مویدی خرم آبادی: یکی از برنامه های اصلی ما هم فعالسازی بازارچه‌های مرزی برای توسعه تجارت در استان‌های مرزی است . همچنین در کمیسیون اقتصادی دولت آیین‌نامه‌ای مصوب شده است که به طور خاص مشکل کالاهای ته‌لنجی و ملوانی مرزنشینان ساماندهی شود و امیدواریم فردا درجلسه هیات وزیران مطرح و تصویب شود.
قاچاق روغن در برخی از نقاط کشور بود که این موارد رصد و شناسایی می شود همچنین در برخی از مناطق شبکه های قاچاق شناسایی و منهدم شده اند.
- منبع خبر : باشگاه خبرنگاران جوان
