روز صنعت و معدن، فرصت مناسبی است تا به بخش صنعت و معدن، نگاهی اندیشمندانه و متفاوت شود، چرا که این بخش در مقام عامل مولد اشتغال پایدار در افزایش تولید ناخالص ملی و درآمد سرانه، نقش مهمی دارد.
ساختار سیاست گذاری و مدیریت بخش تولید و بازرگانی در ایران در طول تاریخ با تغییرات و تحولات بسیاری رو برو بوده است. از سال ۱۲۸۵ هجری خورشیدی که وزارت تجارت در ایران تأسیس شد تا سال ۱۳۹۰ که وزارت صنعت، معدن و تجارت به شکل کنونی خود درآمد، بارها دو حوزه تولید و بازرگانی در کنار هم و به صورت مجزا در ساختار اقتصادی کشور نقش ایفا نموده‌اند. برای نمونه در سال ۱۳۱۶ هجری خورشیدی وزارت بازرگانی و وزارت صنایع و معادن وجود داشته‌اند که در سال ۱۳۲۰ با ادغام آنها وزارت بازرگانی، پیشه و هنر تأسیس شد.
پس از آن در سال ۱۳۳۴ مجدداً وزارت خانه‌های صنایع و معادن و بازرگانی از هم جدا شدند که این موضوع بارها و بنا بر مصالح آن زمان اتفاق افتاده است. مطمئناً در کنار هم بودن بخش‌های ساخت و بازرگانی اثرگذاری بیشتری بر بهبود فرایندهای تولید، توزیع و تجارت هر کشوری خواهد داشت. این موضوع نیز از انگیزه‌های اصلی شکل‌گیری وزارت صنعت، معدن و تجارت در مقطع فعلی بوده است.
در حال حاضر متولی بخش ساخت و بازرگانی در ایران وزارت صنعت، معدن و تجارت است که از لحاظ ساختار سازمانی به سه بخش اصلی تقسیم می‌شود.
شورای عالی انقلاب فرهنگی به عنوان روز صنعت و معدن جایگزین روز کار است.
صنعت و معدن به عنوان یکی از پایه‌های اصلی توسعه اقتصادی در هر کشوری، نقش حیاتی در پیشرفت و رشد اقتصادی و بهبود شرایط زندگی مردم دارد. صنعت در ایران نیز به عنوان یکی از عوامل اصلی توسعه اقتصادی و اشتغالزایی در نظر گرفته می‌شود. توسعه صنعت در ایران با توجه به منابع غنی طبیعی کشور و همچنین نیازهای داخلی و خارجی به محصولات صنعتی، به عنوان یکی از اولویت‌های دولتی در دوران‌های مختلف برنامهریزی شده است.
روز صنعت و معدن فرصتی برای تجلیل از کسانی است که در حوزه‌های مختلف صنعتی و تولیدی در کشور فعالیت می‌کنند. این روز به عنوان یک فرصت برای بررسی وضعیت صنعت در کشور و همچنین برای پیشنهاد راهکارهایی برای ارتقای صنعت و توسعه اقتصادی به شمار می‌رود.
با توجه به اهمیت صنعت و معدن در توسعه اقتصادی کشور و ایفای نقش حیاتی در بهبود شرایط زندگی مردم، روز صنعت و معدن در تقویم رسمی ایران به عنوان یکی از رویدادهای مهم و مورد توجه قرار گرفته است.
