هر بشکه نفت‌خام برنت پس از جهش یک‌درصدی که در هفته گذشته تجربه کرد، در روز گذشته ۴۳/ ۸۶دلار و هر بشکه نفت وست‌‌‌‌‌تگزاس آمریکا ۴۵/ ۸۲دلار فروخته شد. این صعود نرم واکنشی به گزارش آژانس بین‌المللی انرژی مبنی‌بر تاثیر کاهش تولید اوپک‌‌‌‌‌پلاس بر بازار نفت در نیمه دوم سال۲۰۲۳ و افزایش قیمت نفت بود. در این گزارش پیش‌بینی‌شده تقاضای روزانه نفت دنیا با افزایش ۲میلیون بشکه‌‌‌‌‌ای به ۹/ ۱۰۱میلیون بشکه در روز برسد. قطع نفت اقلیم کردستان، کاهش عرضه نفت روسیه و افت ذخایر نفت‌خام در یکی از مراکز اصلی ایالات‌متحده آمریکا؛ مثلث نگرانی‌های بازار نفت را تشکیل می‌دهند، بااین‌حال واردات نفت‌خام چین به بیشترین حد در سه ماه گذشته رسیده و سرمایه‌‌‌‌‌گذاران را به رونق بازار امیدوار کردهاست. البته امروز روند افزایشی قیمت نفت متوقف شد و برنت به کانال ۸۵ دلار و نفت خام آمریکا به کانال ۸۱ دلار برگشت.
تقاضا در اوج
به گزارش آژانس بین‌المللی انرژی، تقاضای جهانی نفت در سال۲۰۲۳ به ۲میلیون بشکه در روز می‌رسد و رکورد ۹/ ۱۰۱میلیون بشکه در روز را ثبت خواهد کرد: «البته شکاف تقاضای قابل‌‌‌‌‌توجهی بین مناطق وجود دارد. کشورهای غیرعضو سازمان همکاری اقتصادی که معمولا توسط چین پشتیبانی می‌شوند بیش از ۹۰درصد از این رشد تقاضا را به خود اختصاص می‌دهند. تقاضای کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی به‌‌‌‌‌سبب‌گرمی آب‌‌‌‌‌وهوا و کاهش فعالیت‌‌‌‌‌های صنعتی کاهش داشته‌‌‌‌‌است. همچنین پیش‌بینی می‌شود تقاضای سوخت جت در سال‌جاری میلادی افزایش ۷۵درصدی داشداشته‌‌باشد
این مرکز پژوهشی معتقد است؛ کاهش اضافه‌‌‌‌‌ای که اوپک‌‌‌‌‌پلاس علاوه‌بر میزان اعلام‌‌‌‌‌شده اعمال کردهاست باعث می‌شود تقاضای نفت در جهان ۴۰۰هزار بشکه تا پایان سال۲۰۲۳ افزایش پیدا کند: «سال گذشته که اعضای اوپک به‌طور داوطلبانه کاهش روزانه ۲/ ۱میلیون بشکه‌‌‌‌‌ای را علاوه‌بر کاهش تولید روزانه ۲میلیون بشکه‌‌‌‌‌ای، اجرا کردند، افزایش عرضه یک‌میلیون بشکه در روز کشورهای غیراوپک‌‌‌‌‌پلاس در بازه زمانی مارس تا دسامبر ۲۰۲۲ (ماه سوم تا پایانی میلادی) هم نتوانست از صعود نرخ نفت جلوگیری کند. در آن سال‌رشد تولید نفت در جهان از ۶/ ۴میلیون بشکه به ۲/ ۱میلیون بشکه در روز افت کرد. آژانس بین‌المللی انرژی درمورد مناسبات عرضه در سال۲۰۲۳ انتظار دارد کشورهای تولیدکننده غیرعضو اوپک‌‌‌‌‌پلاس به رهبری برزیل و ایالات‌متحده آمریکا، تولید را روزانه ۷۶۰هزار بشکه افزایش دهند: «همچنین انتظار می‌رود کاهش تولید اضافه اوپک‌‌‌‌‌پلاس ۷۶۰هزار بشکه در روز باشد.»
به گزارش آژانس بین‌المللی انرژی، متوسط توان فرآوری پالایشگاه‌ها در سال۲۰۲۳ به ۸۲میلیون بشکه در روز خواهد رسید که ۱۰۰هزار بشکه کمتر از پیش‌بینی پیشین است. میانگین تولید نفت جهانی نیز به مقدار پیش از همه‌‌‌‌‌گیری کرونا نزدیک خواهد شد که همچنان ۳۰۰هزار بشکه از متوسط ۲۰۱۹ کمتر خواهد بود.» این آژانس به صادرات کشورهای فعال غیرعضو اوپک در بازار پرداخت: «صادرات نفت آمریکا در ماه‌مارس در بالاترین نقطه از آوریل ۲۰۲۲ قرار داشت. مجموع محموله‌‌‌‌‌های دریایی نفتی با ۶۰۰هزار بشکه افزایش به ۱/ ۸میلیون بشکه در روز رسید‌و درآمد نفتی آمریکا با افزایش یک‌میلیارد‌دلاری به ۷/ ۱۲میلیارد‌دلار خواهد رسید که البته ۴۳درصد کمتر از ۲۰۲۲ است.»
همچنین آژانس بین‌المللی انرژی پیش‌بینی کردهاست قیمت نفت‌برنت که در ماه مارس در کف ۱۵ماهه منتهی به این ماه بود (۷۱دلار برای هر بشکه) «به‌‌‌‌‌سبب ازبین‌رفتن نگرانی‌ها مبنی‌بر دومینوی ورشکستگی بانک‌ها و همچنین کاهش نرخ بهره از سوی فدرال‌رزرو، تا پایان سال۲۰۲۳ افزایش خواهد‌یافت که کاهش تولید اخیر اوپک‌‌‌‌‌پلاس این روند را تسریع می‌کند.» هنگام نگارش این گزارش هر بشکه برنت ۸۵دلار خریدوفروش می‌شود.
تصمیم غافلگیرانه اوپک‌‌‌‌‌پلاس برای کاهش تولید روزانه ۱۶/ ۱میلیون بشکه‌‌‌‌‌ای که در سوم آوریل سال‌جاری میلادی اتخاذ شد، باعث شد پیش‌بینی افزایش قیمت نفت در نیمه دوم ۲۰۲۳ تصویر قابل‌باورتری از خود ارائه دهد. براساس گزارش آژانس بین‌المللی انرژی، حتی اگر فعالیت‌‌‌‌‌های صنعتی بزرگ‌ترین اقتصادهای دنیا کاهش یابد هم احتمال صعود قیمت نفت در نیمه دوم سال‌میلادی جاری دور از انتظار نیست: «پیش از تصمیم کاهش تولید اوپک، نفت دریای شمال از کانال ۸۰دلاری سقوط کرده‌‌‌‌‌بود که باخبر کاهش تولید اوپک‌‌‌‌‌پلاس و افزایش ۷دلاری به بشکه‌‌‌‌‌ای ۸۵دلار رسید، نرخی که ۱۵دلار بیشتر از میانگین قیمتی ماه مارس است. تا به اینجای سال، کاهش فعالیت واحدهای صنعتی باعث کاهش تقاضای سوخت شده‌است اما بخش مصرف شخصی و خدمات باعث افزایش تقاضای بنزین و سوخت جت خواهد شد، بااین‌حال افزایش قیمت حامل‌‌‌‌‌های انرژی و کاهش بودجه‌شهروندان، بر تقاضای شخصی بنزین نیز تاثیر می‌گذارد، امری که تاثیر قابل‌‌‌‌‌توجهی بر بازیابی رشد اقتصادی دارد.»
به عقیده این مرکز تحقیقاتی، کاهش تولید روزانه ۱۶/ ۱میلیون بشکه‌‌‌‌‌ای اوپک‌‌‌‌‌پلاس در کنار کاهش عرضه ۵۰۰هزار بشکه‌‌‌‌‌ای روسیه که تا پایان سال‌جاری میلادی تمدید شد می‌تواند «پاسخی باشد به افزایش ذخایر استراتژیک در جهان.» البته ذخایر استراتژیک آمریکا در شرایطی قرار دارد که انتقادهای زیادی را روانه کاخ‌سفید کردهاست. تلاش رئیس‌‌‌‌‌جمهور آمریکا برای کنترل قیمت‌ها با تزریق ذخایر استراتژیک در سال‌گذشته، این ذخایر را در شرایطی قرار داد که با برنت بشکه‌‌‌‌‌ای ۸۵دلاری هم تصمیم به پر‌کردن این ذخایر بگیرد، البته جو بایدن امیدوار است که بتواند با قیمت پایین‌تری کاهش ذخایر را جبران کند. براساس گزارش آژانس بین‌المللی انرژی، ذخایر کشورهای عضو سازمان همکاری اقتصادی (OECD) با افزایش ۵۳میلیون بشکه‌‌‌‌‌ای به۲ هزار و ۳۸۸ میلیون بشکه (۲میلیارد و ۳۸۸ میلیون بشکه) رسیده‌‌‌‌‌است؛ بیشترین میزان از ژوئیه ۲۰۲۱.
همچنین این آژانس معتقد است؛ صعود تقاضای نفت در چین و کشورهای غیرعضو توسعه و همکاری اقتصادی، کاهش تقاضای ناشی از افزایش دما و آرام گرفتن فعالیت‌‌‌‌‌های صنعتی را جبران می‌کند: «در سه‌‌‌‌‌ماه ابتدایی سال۲۰۲۳، تقاضای نفت‌خام کشورهای عضو سازمان همکاری اقتصادی ۳۹۰هزار بشکه نسبت به مدت مشابه ۲۰۲۲ کمتر بوده‌‌‌‌‌است، بااین‌حال صعود تقاضای نفت‌خام چین با افزایش ۸۱۰هزار بشکه‌‌‌‌‌ای به ۴/ ۱۰۰میلیون بشکه در روز رسید.»
کسری عرضه در نیمه دوم سال
آژانس بین‌المللی انرژی، برای تمام سال۲۰۲۳، پیش‌بینی می‌کند تقاضای روزانه نفت‌خام به ۲میلیون بشکه در روز برسد: «البته با بهبود فعالیت‌‌‌‌‌های اقتصادی چین و افزایش مسافرت‌‌‌‌‌های بین‌المللی این تقاضا می‌تواند تا ۷/ ۲میلیون بشکه در روز صعود کند. رقمی که تقاضای روزانه را به ۱۰۱میلیون و ۹۰۰هزار بشکه می‌رساند. ۸۷درصد از این صعود تقاضا را تقاضای نفت‌خام کشورهای غیرعضو سازمان همکاری اقتصادی تشکیل می‌دهد درحالی‌که چین به تنهایی بیش از ۵۰درصد از تقاضا را تشکیل می‌دهد.» آژانس بین‌المللی انرژی پیش‌بینی خود را به چالش می‌کشد: «باتوجه به کاهش تولید روزانه ۱۶/ ۱میلیون بشکه‌‌‌‌‌ای اوپک‌‌‌‌‌پلاس، تولید روزانه نفت‌خام به ۴/ ۱میلیون بشکه خواهد رسید‌که کاهش عرضه را در پی خواهد داشت. این درحالی است که افزایش تولید روزانه یک‌میلیون بشکه‌‌‌‌‌ای کشورهای غیرعضو اوپک مثل برزیل و ایالات‌متحده آمریکا هم نمی‌تواند کمبود کاهش تولید اوپک‌‌‌‌‌پلاس را جبران کند.»
براساس گزارش آژانس بین‌المللی انرژی نفت شیل که به‌طور سنتی از طریق تولید، قیمت نفت را کنترل می‌کند هم «به دلیل افزایش هزینه‌های تولید و مشکلات زنجیره تامین» نمی‌تواند نقش خود را به‌درستی ایفا کند. آژانس بین‌المللی انرژی در این گزارش بازار نفت در نیمه دوم سال۲۰۲۳ را بازاری با «احتمال کسری عرضه قابل‌‌‌‌‌توجه» تعریف کردهاست. حاصل این کسری عرضه «افزایش قیمت نفت‌خام و محصولات همراه با تورم برای مصرف‌کنندگان نفت» خواهد بود. به گزارش آژانس بین‌المللی انرژی کشورهای مصرف‌کننده «که در محاصره تورم هستند آسیب خواهند دید، مخصوصا کشورهای درحال توسعه با اقتصادهای نوظهور.
- منبع خبر : دنیای اقتصاد
